Werken en gezondheid in 2026: dit zijn de verschuivingen om rekening mee te houden

1. Minder prestatiedruk, meer ruimte voor rust en verbinding

We leven in een samenleving waarin versnelling, prestatiedruk en individualisering het dagelijkse ritme bepalen. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving waarschuwde recent dat deze dynamiek het mentale welzijn onder druk zet en pleitte voor meer rust en verbinding. 

De focus op optimalisatie en efficiëntie groeit, versterkt door technologische ontwikkelingen zoals AI. Tegelijkertijd voelen veel medewerkers dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun gezondheid en geluk, wat extra druk geeft. Dit leidt steeds vaker tot psychische klachten, vooral bij jongere medewerkers.

Voor organisaties ligt hier een belangrijke vraag: hoe werk je aan verbetering en efficiëntie zonder dat dit ten koste gaat van de mentale balans van medewerkers? En hoe creëer je een werkomgeving waar ruimte is om te vertragen en op te laden?

2. Van individuele veerkracht naar een gezonde werkomgeving

Psychisch verzuim stijgt al jaren en de oorzaak ligt vaak niet bij het individu, maar bij de bredere context waarin iemand werkt. Het besef groeit dat workshops en korte interventies vooral symptoombestrijding zijn.

Onderzoek laat zien dat duurzame verbetering vraagt om aandacht voor de manier waarop werk is ingericht, en voor de cultuur binnen de organisatie. Is er ruimte om te praten over mentale gezondheid? Worden signalen serieus genomen?

Steeds meer organisaties reflecteren op hun eigen werkklimaat. De verwachting is dat deze beweging in 2026 verder toeneemt.

3. Preventie komt centraal te staan

De roep om meer aandacht voor preventie klinkt al langer, maar de afgelopen periode is er een duidelijke versnelling ontstaan. Steeds meer organisaties en professionals zoeken elkaar op om verzuim eerder te voorkomen in plaats van alleen te reageren wanneer medewerkers uitvallen. Die samenwerking leidt tot nieuwe werkwijzen, meer aandacht voor preventie in opleidingen en een bredere inzet van verschillende deskundigen binnen verzuimbegeleiding.

Een belangrijk gevolg is dat andere professionals een grotere rol krijgen in de begeleiding van verzuim, waardoor de bedrijfsarts meer ruimte heeft om zich te richten op preventieve taken. Deze ontwikkeling zet in 2026 verder door en maakt de stap van verzuim naar voorkomen steeds logischer.

4. Werken als onderdeel van herstel

Steeds duidelijker wordt dat medewerkers met een chronische aandoening of andere gezondheidsklachten vaak goed kunnen blijven werken wanneer zij passende ondersteuning krijgen. In een krappe arbeidsmarkt is het bovendien belangrijk om niet alleen naar beperkingen te kijken, maar vooral naar wat iemand wél kan en welke aanpassingen daarbij helpen.

Ook vanuit gezondheidsperspectief is dat waardevol. Werk biedt structuur, betekenis en sociale verbondenheid, en dat draagt voor veel mensen bij aan herstel. De gedachte dat iemand eerst volledig thuis moet opknappen voordat werk weer mogelijk is, past niet meer bij de inzichten van nu.

Natuurlijk kan niet iedereen direct volledig werken, maar (gedeeltelijke) betrokkenheid bij het werk blijkt in veel gevallen juist ondersteunend. Het is positief dat deze benadering steeds meer aandacht krijgt.

5. Meer aandacht voor werk dat aansluit op de behoeften van vrouwen

Steeds vaker wordt erkend dat de manier waarop werk is ingericht vooral is gebaseerd op de standaard van mannen van 40 tot 50 jaar. Daardoor is er niet altijd oog voor thema’s waar veel vrouwen mee te maken hebben.

Het gaat bijvoorbeeld over werkplekinrichting, de combinatie van werk en mantelzorg, of klachten die samenhangen met menstruatie of de overgang. Deze thema’s krijgen nog niet overal de juiste ondersteuning, terwijl psychisch verzuim onder vrouwen hoger ligt dan onder mannen.

De aandacht voor deze onderwerpen groeit en organisaties zetten steeds vaker stappen om hierin verandering te brengen.

Hoe kun je als organisatie inspelen op deze ontwikkelingen?

Wil je weten hoe je jouw medewerkers en organisatie kunt ondersteunen om gezond, betrokken en duurzaam inzetbaar te blijven? Neem contact op met je vaste casemanager of via sales@mkbasics.nl.